گزارش لیدی شال
رقم واقعی فرار مالیاتی در اقتصاد ایران چقدر است؟
به گزارش لیدی شال تابحال ارقام مختلفی برای فرار مالیاتی از ۲۵ تا ۱۰۰ هزار میلیارد تومان عنوان شده است و باوجود همه اظهارنظرها، اقدامات برای سد كردن راه فراریان مالیاتی بطئی و كُند است.
به گزارش لیدی شال به نقل از مهر، فرار مالیاتی یكی از چالش های بسیار مهم بخصوص در كشورهای در حال توسعه است. در واقع این اقدام، بعنوان جزئی از فعالیت های زیرزمینی یا بخش نامنظم اقتصاد شناخته شده و فعالیت هایی را شامل می شود كه مالیات حقه آنها پرداخت نشده است.
در این بین همواره در دولت ها و مجلس های مختلف و برنامه های توسعه ای كشور بر لزوم جلوگیری و مقابله با فرار مالیاتی تاكید گردیده است و در هر دوره متولیان با انتقاد از بودجه وابسته به نفت اعلام نموده اند كه باید با به حداقل رساندن فرارهای مالیاتی، بخش اعظم درآمدهای بودجه را همچون سایر كشورها از راه مالیات تامین كرد؛ حتی در سال ۹۴ هم قانون مالیات های مستقیم با اهداف دراز مدت به منظور ارتقاء درآمدهای مالیاتی و جدا شدن بودجه از نفت مبتنی بر نرم افزارهای هوشمند و الكترونیكی پایه ریزی شد و اصلاح این قانون هم در آینده ای نزدیك به مجلس ارسال خواهد شد.
با این حال آنچه كه تابحال در اقتصاد ایران رخ داده، اعلام ارقام نجومی برای فرار مالیاتی بوده است. بازخوانی سخنان مسؤلان از رقم هایی بین ۲۵ تا ۶۰ هزار میلیارد تومان برای فرار مالیاتی حكایت دارد.
وزیر اقتصاد: ۲۵ تا ۴۰ هزار میلیارد تومان
فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی در آخرین اظهارنظر خود در تاریخ ۱۵ مهر ماه در مورد برآورد این وزارتخانه در حوزه فرارهای مالیاتی، اظهار داشته بود: اغلب فعالان اقتصادی شناسنامه دار، مالیات های خویش را بموقع پرداخت می كنند؛ در حوزه مودیانی كه فرار مالیاتی دارند برآوردها حاكی از آنست كه بدون احتساب جرایم مالیاتی میزان فرار مالیاتی ۳۰ تا ۴۰ هزار میلیارد تومان باشد.
البته دژپسند در اظهارنظر دیگری در تاریخ ۱۷ تیر ماه از عدد ۲۵ هزار میلیارد تومان هم برای فرارهای مالیاتی سخن گفته بود.
مسئول سابق مالیاتی: ۵۰ هزار میلیارد تومان
هادی خانی، مدیركل سابق بازرسی مبارزه با پولشویی سازمان امور مالیاتی كه به تازگی به سمت معاون فناوری های مالیاتی ارتقا یافت، ۱۵ مهر ماه اظهار داشته بود: حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی برآورد می شود البته نمی توانیم به عدد دقیق فرار مالیاتی برسیم چون اشراف اطلاعاتی و ریزداده های لازم را نداریم و از نظر ما هر جا كه ابهام اطلاعاتی در مورد درآمدها داریم استعداد فرار مالیاتی وجود دارد.
معاون سازمان مالیاتی: ۳۵ هزار میلیارد تومان
محمد مسیحی، معاون درآمدهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی در آخرین اظهار نظر خود اظهار داشته بود: اجتناب از پرداخت مالیات در كنار فرار مالیاتی در تمامی كشورها نظام های مالیاتی را تهدید می كنند. اقتصاد نفتی از یك طرف و سطح معافیت های مالیاتی در كشور از سوی دیگر بخش های نظام مالیاتی را از تیررس مالیات خارج كرده است. همه این ها سبب شده در كشور ما فرار مالیاتی نسبت به كشورهای دیگر بالاتر باشد.
وی تاكید كرده بود: برپایه برآوردها ۳۵ هزار تا ۴۰ هزار میلیارد تومان به صورت متوسط فرار مالیاتی داریم.
رئیس سازمان مالیاتی: ۴۰ هزار میلیارد تومان
امیدعلی پارسا، رئیس سازمان امور مالیاتی هم چندی قبل اظهار داشته بود: متأسفانه در كشور فرار مالیاتی زیاد است و جامعه باید به این فرهنگ و باور برسد كه پرداخت مالیات در واقع كمك به عمران و توسعه كشور است و فرار مالیاتی در واقع غارت بیت المال و دزدی از حق دیگر مردم است.
به گفته پارسا، هم اكنون ۴۰ هزار میلیارد تومان در كشور فرار مالیاتی داریم.
رئیس قوه قضائیه: تصور می كردم فرار مالیاتی ۱۰۰ هزار میلیارد تومان باشد
ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضاییه ۲۵ تیر ماه در دیدار با وزیر اقتصاد و رئیس سازمان امور مالیاتی اظهار داشته بود: تصور من این بود كه فرار مالیاتی در كشور ما حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان است؛ اما در جلسه امروز اعلام گردید كه این میزان ۲۸ هزار میلیارد تومان است. البته از آنجایی كه ارقام مختلفی پیرامون فرار مالیاتی در كشور مطرح می شود، بنابراین، این نتیجه حاصل می شود كه رقم قابل توجهی فرار مالیاتی در كشور وجود دارد.
عضو كمیسیون اقتصادی مجلس: ۶۰ هزار میلیارد تومان
محمدرضا پورابراهیمی، عضو كمیسیون اقتصادی مجلس دوم تیرماه در گفت وگویی با صدا و سیما با تاكید بر اینكه باید درآمدهای كشور را به سمت مالیات سوق دهیم و این امر ضروری می باشد، اظهار داشته بود: رویكرد درآمدهای نفتی باید به رویكرد درآمدهای پایدار غیر نفتی تبدیل گردد. هم اكنون بیشتر از ۵۰ تا ۶۰ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی وجود دارد كه باید این میزان را به شدت بكاهیم.
چرا آمار فرار مالیاتی متفاوت است؟
وحید عزیزی، كارشناس اقتصادی در گفت و گو با خبرنگار مهر در مورد علل اختلاف ارقام فرار مالیاتی، اظهار داشت: یكی از اشكالات اصلی در حوزه مالیات، فقدان اطلاعات كامل است ازاین رو نمی توان عدد دقیقی برای فرار مالیاتی اعلام نمود.
وی اضافه كرد: همینطور تفاوت در نوع محاسبات هم منجر به اعلام ارقام مختلف برای فرار مالیاتی می شود. بعنوان مثال برخی ظرفیت مالیاتی كشور را محاسبه می كنند و هر چقدر با این ظرفیت و میانگین دنیا فاصله داشته باشیم را بعنوان فرار مالیاتی در نظر می گیرند.
عزیزی افزود: در حالیكه همه این «فاصله»، فرار مالیاتی محسوب نمی گردد چونكه از بعضی از این بخش ها خودمان نخواسته ایم مالیات بگیریم، مثلا بخش مربوط به سپرده های بانكی.
این كارشناس اقتصادی اضافه كرد: از سویی دیگر در مورد فرار مالیاتی اصناف سخن گفته می شود در حالیكه مشكل اصلی اصناف تفاهم های مالیاتی است؛ شاید مالیات حقه یك عدد بالاتری باشد اما سازمان امور مالیاتی با برقراری تفاهم، مالیات حقه را از اصناف دریافت نمی كند؛ این مسئله فرار مالیاتی محسوب نمی گردد.
علت حجم بالای فرار مالیاتی در كشور چیست؟
در این میان با اینكه ارقام مختلفی برای فرار مالیاتی اعلام می شود و برخی از كارشناسان معتقدند كه میزان فرار مالیاتی بیشتر از آن چیزی است كه از جانب مسؤلان اعلام می شود و برخی نهادهای نظارتی از فرار ۲۰۰ هزار میلیارد تومانی خبر می دهند، اما آنچه كه مسلم است، بالا بودن حجم آن است.
امید علی پارسا، رئیس سازمان امور مالیاتی كشور در گفت و گو با خبرنگار مهر در مورد علل بالا بودن میزان فرار مالیاتی در كشور، تصریح كرد: خوشبختانه در میان قوای مختلف در جهت مبارزه با مفاسد اقتصادی و فرار مالیاتی عزم خوبی وجود دارد.
وی اضافه كرد: همچون راه های فرار مالیاتی در كشور می توان به صدور شاخص های صوری، تشكیل شركت های صوری، انجام فعالیت های غیرمعاف در چارچوب فعالیت ها و مناطق معاف و تنظیم صورت حساب ها و اسناد و مدارك به صورت جعلی اشاره نمود. این اقدامات مجموع شكل های مختلفی است كه در بخش های مختلف كشور صورت می گیرد.
همچنین بر مبنای گزارشی كه معاونت اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه كرده بود، از عمده علل ایجاد فرار مالیاتی باید به نرخ مالیات، همكاری ضعیف نهادها و مؤسسات وابسته، پیچیدگی قوانین و مقررات، فقدان سیستم اطلاعاتی كارآمد، گستردگی معافیت های مالیاتی، تورم بالا، اخلاق مالیاتی، سطح درآمد افراد، بیكاری و تعرفه كالا و خدمات اشاره كرد.
از سویی دیگر هم عدم تمكین اقشاری همچون پزشكان و وكلا از قانون و فرار از پرداخت مالیات نشان داده است كه هنوز فرهنگ مالیاتی در كشور جا نیفتاده است. ثبت نام تنها ۴۰ درصد از پزشكان در سامانه مالیاتی برای نصب كارتخوان بعد از سه بار تمدید مهلت و گذشت ۲ ماه از آخرین مهلت ثبت نام و این مورد كه ۳ هزار وكیل پرونده مالیاتی ندارند، مبین همین مبحث است.
همچنین با عنایت به اینكه بررسی تراكنش های بانكی می تواند گام مهمی در پیشگیری از فرار مالیاتی باشد سازمان امور مالیاتی از سال ۹۵، اطلاعات گردش مالی افرادی كه بالای ۵ میلیارد تومان بوده را از بانك مركزی گرفته است كه در این راستا در سال ۹۷ مجموعا رقم ۱۴۷۰۰ میلیارد تومان فرار مالیاتی از بررسی تراكنشهای سنگین و مشكوك بانكی تشخیص و مطالبه شده است.
این مبحث نشان داده است كه دسترسی داشتن سازمان امور مالیاتی به اطلاعات تراكنش های بانكی و بررسی مناسب و مستمر این اطلاعات می تواند در كاهش فرار مالیاتی موثر باشد.
از سویی دیگر حسین تاجمیر ریاحی، مدیركل حقوقی سازمان امور مالیاتی مواردی همچون صدور كد اقتصادی، كارت های بازرگانی، اعلام صوری ورشكستگی شركت ها، حساب های بانكی اجاره ای و اخیرا كد ملی اجاره ای تشكیل شركت های صوری و صدور شاخص های صوری و جعلی را همچون صدمه هایی عنوان می كند كه در نظام اقتصادی كشور وارد شده و به فرارهای مالیاتی بزرگ انجامیده است.
اخیرا حسین میرزایی سخنگوی ستاد تبصره ۱۴ در گفت و گویی كه با مهر داشت از شناسایی ۳۰۰ هزار خانوار ثروتمندی كه فرار مالیاتی داشته اند، اطلاع داده و گفته بود با راه اندازی سامانه رفاه ایرانی ها و ثبت بخشی از اطلاعات خانوارها روی این سامانه، مشخص شد ۳۰۰ هزار خانوار ثروتمند فاقد كد مالیاتی هستند و فرار مالیاتی دارند.
پس از این اظهارنظر نیز، رئیس سازمان امور مالیاتی با تایید این عدد، اظهار داشته بود: بررسی فهرست بانكی تراكنش های مالی حدود ۳۰۰ هزار نفر كه درآمدهای میلیاردی دارند نشان داد نیمی از آنان مودی مالیاتی نبودند و نیم دیگر هم كمتر از آنچه لازم است مالیات می پردازند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب