در نشست چرخه نوآوری مركز الگوی پیشرفت تاكید شد؛
بررسی تاثیر بذر هیبریدی بر کم و کیف تولید محصولات کشاورزی کشور
به گزارش لیدی شال، کارشناسان حوزه اصلاح بذر کشور گفتند: سالانه بین 100 تا 250 میلیون دلار بذر اصلاح شده از خارج از کشور وارد می شود که بیشترین ارزبری مربوط به بذور هیبریدی است.
به گزارش لیدی شال به نقل از ایسنا، نهمین نشست ماهیانه اندیشه ورزی و هفتمین جلسه گروه ارتباطات بین الملل اندیشکده چرخه نوآوری مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با حضور دکتر مریم گل آبادی و دکتر سید باقر محمودی انجام شد.
در این جلسه، مریم گل آبادی دانشیار گروه تولید و ژنتیک گیاهی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان با موضوع اهمیت، جایگاه و چالشهای تولید بذر اصلاح شده هیبریدی در ایران و سید باقر محمودی عضو هیات علمی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند با موضوع چالشها و راهکارهای تولید فناورانه بذر در ایران سخنرانی کردند.
مریم گل آبادی در این جلسه اظهار داشت: بذر همچون بنیادی ترین نهاده های کشاورزی است که بصورت مستقیم بر مصرف سایر نهاده ها، نیروی انسانی و درآمد کشاورز موثر است و تولید بذر می تواندبه صورت غیر مستقیم منطبق با نیازهای منطقه ای و قومی منجر به صرفه جویی در مصرف انرژی شود.
وی افزود: بذر هیبرید به سبب ماهیت تولید آن از سایر بذور محبوبیت بیشتری داشته و ارزش ریالی آن نیز بالاتر است. بذر هیبرید از تلاقی دادن دو والد پدری و مادری تولید شده و خصوصیات تکمیل کننده هر دو والد را دارا می باشد. بطور معمول این ارقام دارای عملکرد و کیفیت محصول بالاتری نسبت به سایر انواع بذور می باشند. تامین بذور هیبرید مصرفی در کشور یا بوسیله واردات و یا بوسیله اصلاح و تولید آن در کشور قابل انجام است. متاسفانه اکثریت بذر هیبرید مصرفی در کشور در صیفی و سبزیجات و گل های زینتی وارداتی و با قیمت بالاست و در صورتیکه به هر علت امکان وارد کردن بذر محیا نشود، تولید در بخش کشاورزی به خطر خواهد افتاد.
دانشیار گروه تولید و ژنتیک گیاهی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان اشاره کرد: در دنیا چندین شرکت بزرگ چند ملیتی واقع در کشورهای اروپایی و آمریکا بخش عمده بذر هیبرید را تولید می کنند بدین سبب لازم است برای تولید پایدار در کشاورزی، اصلاح و تولید بذر به عنوان یک حلقه بسیار مهم از کشاورزی بومی شده و کیفیت آن متناسب با نیاز کشور باشد. می توان ادعا کرد تولید بذور هیبرید باتوجه به پیچیدگی ها و علوم جدید به کار رفته در تولید آنها سالها در انحصار چند کشور غربی بوده و ورود به این فناوری اساسا از ملزومات خودکفایی و رقابت در بازارهای جهانی است که البته چالش های مختلفی در تولید این بذور در کشور وجود دارد.
گل آبادی اشاره کرد: در مجموع تلاش در راستای تولید این بذور در کشور علاوه بر تامین امنیت غذایی، منجر به اشتغال زایی، جلوگیری از خروج ارز، مقابله با تحریم ها و تولید بذور متناسب با شرایط آب و هوایی ایران و با قیمت تمام شده پایین تر خواهد شد. خوشبختانه تولید بذور هیبرید صیفی جات در ایران شروع و نخستین محصولات آن وارد بازار شده و مورد استقبال کشاورزان قرار گرفته است اما تا رسیدن به خودکفایی و تامین بذر داخلی مسیر پرفراز و نشیبی را باید طی کرد.
وی اظهار داشت: تولید بذر هیبریدی صیفی جات و برنج در انحصار چند شرکت امریکایی است. یکی از شرکتهای معروف آمریکایی در این عرصه ۲۳ درصد سهم بازار تولید بذر جهان را در اختیار دارد. گردش مالی شرکتهای خارجی فعال در این بخش بسیار بالاست بطور مثال در سال ۲۰۱۷ درآمد یکی از این شرکتها بیش از ۱۱ میلیارد دلار بود. این شرکتها سیاست درهم ادغام را اعمال می کنند. علت آن هم بزرگتر شدن و در اختیار گرفتن سهم بیشتری از بازار بذر جهان است.
دانشیار گروه تولید و ژنتیک گیاهی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان وضعیت تولید بذر در داخل کشور را نامناسب دانست و اظهار داشت: در چهار محصول خیار، گوجه قرمز، فلفل و بادمجان نسبت به سایر محصولات کشاورزی وضع بهترین داریم. در زمینه صادرات، این محصولات نیز جزو بیشترین محصولات کشاورزی ارزآور هستند. بذر هیبریدی به سبب هزینه های بالای تولید از طرف کشاورزان در تولید گلخانه ای استفاده می شود چونکه کشاورزان از بذرهای ناشناخته ای که از میزان تولید آنها در هکتار اطمینان ندارند، استفاده نمی کنند.
گل آبادی سطح فعلی زیر کشت زمینهای کشاورزی را ۲۰ هزار هکتار اعلام نمود و از پیش بینی دولت برای افزایش این میزان به ۷۰ هزار هکتار سخن گفت.
وی اشاره کرد: برای تولید بذر هیبریدی در داخل کشور به سرمایه بسیار کمتری نسبت به هزینه پرداختی بابت واردات بذر خارجی نیازمند است. نوسانات قیمت ارز سبب پریشانی بازار بذر هیبریدی وارداتی به کشور شده است.
سالی ۱۰۰ تا ۲۵۰ میلیون دلار بذر اصلاح شده وارد کشور می شود
در ادامه این جلسه سیدباقر محمودی، عضو هیات علمی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند هم اظهار داشت: امروزه بذر به عنوان نخستین و با اهمیت ترین نهاده تولید در کشاورزی، به عنوان یک بسته دانشی و فناورانه و نه یک کالا شمرده می شود. در بعضی از گیاهان مثل چغندرقند یا کلزای زمستانه و در بعضی از مناطق، فقط بذر مناسب عامل تولید محصول بشمار می رود.
وی افزود: بذر اصلاح شده مقاوم به تنش های زیستی و غیر زیستی نقش بسیار مهمی در تولید، خصوصاً در وضعیت کم نهاده، بازی می کند. بوجاری، فرآوری و پوشش دهی بذر همچون عوامل بعد از تولید بذر هستند که تا ۳۰ درصد در ارزش افزوده بذر و ارتقا تولید محصول نقش بازی می کنند. در ایران سالانه بین ۱۰۰ تا ۲۵۰ میلیون دلار بذر اصلاح شده از خارج از کشور وارد می شود که بیشترین ارزبری مربوط به بذور هیبریدی است.
محمودی افزود: تولید بذر هیبرید دارای پیچیدگی هایی است که قیمت بالای آنرا سبب می شود. دانش تولید بذر هیبرید در ایران دردسترس است. در صورتیکه بهر دلیلی، صادرات بذر به ایران میسر نباشد، غالب زراعتهای شتوی نظیر کلزا، چغندرقند، پیاز، گوجه فرنگی و انواع کلم قابلیت کشت و کار با ارقام محلی داخلی را نخواهند داشت.
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند اشاره کرد: بنظر می رسد که عدم ریل گذاری برای تاسیس شرکت های اصلاح نباتات خصوصی، عدم دسترسی به ژرم پلاسم موجود در بانک های ژن، ارتباط بسیار محدود با شرکتهای خارجی دارای فناوری از با اهمیت ترین چالش ها و تنگناهای تولید بذر هیبرید در کشور است.
وی اشاره کرد: در صورت حمایت جدی از بخش خصوصی با راه اندازی اتحادیه های صنفی و دسترسی قانونمند بخش خصوصی به بانک های ژن و بازبینی در مقررات و دستورالعمل های در رابطه با قانون بذر که سرمایه گذاری در این صنعت را تشویق نماید، می توان شاهد رونق این صنعت اشتغال زا و کارآفرین در کشور بود.
محمودی با اشاره به وضعیت تولید بذر در داخل کشور اظهار داشت: نیاز کشور به بذر سالانه دو میلیون تن است که ۵۲۹ هزار تن در سال ۱۳۹۹ در داخل تولید شد و شش هزار تن وارد شد. یعنی فقط ۲۵ درصد نیاز کشور به بذر تامین شد و ۷۵ درصد بقیه بصورت دانه توسط کشاورزان کشت شد در حالی تفاوت بذر با دانه از زمین تا آسمان است؟ ۱۱۰ میلیون دلار صرف واردات بذر به کشور شد. هم اکنون زیرساخت اصلاح بذر در کشور نداریم هر چند که ۴۶ شرکت داخلی مبادرت به تکثیر بذر می کنند. از این میان ۱۲ - ۱۳ شرکت هستند که توانایی اصلاح بذر دارند. نظام تولید و اصلاح بذر کشور کاملا دولتی است.
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند بیان کرد: باید زیرساخت از دولت و کار توسط شرکتهای بخش خصوصی صورت گیرد تا بتوان نسبت به تولید گیاهان برگ سبز شاهد رشد تولید و اصلاح بذر و به تبع تولید محصولات کیفی به ویژه در فصل سرد سال که وضعیت باران بهتر است، امیدوار شد.
منبع: لیدی شال
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب